معرفی موسسه ISI و نمایه سازی مجلات علمی : مؤسسه اطلاعات علمی یا ISI (Institute for Scientific Information) مؤسسه‌ای با تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی است که در سال ۱۹۶۰ توسط یوجین گارفیلد آمریکایی تأسیس شد (تصویر ۱). این مؤسسه پس از بیماری آقای گارفیلد توسط مؤسسه علمی تامسون در سال ۱۹۹۲ خریداری و به‌عنوان Thomson ISI شناخته شد. شرکت تامسون در سال ۲۰۰۲ شرکت رویترز را نیز خریداری کرده و شرکت تامسون رویترز (Thomson Reuters) با ریاست آقای دیوید تامسون تشکیل شد که دفتر مرکزی آن در نیویورک قرار دارد و مؤسسه اطلاعات علمی یا موسسه ISI قبلی اکنون بخشی از آن است.

این شرکت چندین نوع فعالیت انجام می‌دهد که یکی از آن‌ها فعالیت‌های علمی است. فعالیت‌های علمی این شرکت در دو زیرمجموعه معروف آن یعنی وب‌آف‌نالج (WOK) و وب‌آف‌ساینس (WOS) انجام می‌گیرد. از جمله اساسی‌ترین و معروف‌ترین کارهای این شرکت انتشار نام مجلات معتبر است که به نام مجلات ISI یا مجلات برتر تامسون رویترز معروف‌اند. کار مهم بعدی این موسسه انتشار ضریب تأثیر یا IF (Impact Factor) برای مجلات است.

موسسه (موسسه ISI) تامسون رویترز یک شرکت بزرگ است که هم‌اکنون در حیطه‌های اقتصادی و حقوقی بسیار فعال بوده و درصد بسیار کمی از درآمدهایش به بخش علمی اختصاص دارد. این موسسه چندین زیرمجموعه دارد که دو زیرمجموعه آن در حیطه علمی بسیار مشهور هستند. بخش علمی وب‌آف‌نالج (Web of Knowledge: WOK) یکی از زیرمجموعه‌های تامسون رویترز است و دو وظیفه مهم را بر عهده دارد. اولین و مهم‌ترین کار وب‌آف‌نالج این است که لیست مجلات معتبر را منتشر می‌کند که به مجلات ISI معروف هستند و امروزه اطلاعات آن در زیر بخش وب‌آف‌ساینس(WOS) ارائه می‌شوند. دومین کار این بخش نیز تهیه ضریب تأثیر برای مجلات علمی معتبر است که اطلاعات آن در زیر بخشی با نام گزارش استنادی مجلات یا (Journal Citation Reports: JCR) ارائه می‌شود. در حال حاضر ضریب تأثیر یکی از شاخص‌های اصلی برای بررسی اعتبار مجلات علمی محسوب می‌شود.

نمایه‌های Web Of Science

همچنان که اشاره کردیم، وب‌آف‌ساینس (Web Of Science: WOS) نیز در واقع قسمتی از شرکت تامسون رویترز است که به نوعی در داخل و بطن WOK قرار دارد و زیرمجموعه‌ای از آن محسوب می‌شود. WOS خود شامل چندین پایگاه‌داده و یا نمایه بزرگ است که تعدادی از آن‌ها مربوط به کنفرانس‌ها است. WOS حدود ۴۵ زبان مختلف را پوشش می‌دهد و بیش از ۱۲ هزار مجله را پوشش می‌دهد. امروزه بخشی علمی شرکت تامسون با عنوان Clarivate Analytics به ارائه لیست تمامی مجلات تحت پوشش این موسسه می‌پردازد.  مجموعه وب‌آف‌ساینس شامل چهار نمایه اصلی زیر می‌باشد و مجلات موجود در این چهار نمایه اعتبار علمی بیشتری دارند:

۱-  نمایه استنادی علوم (Science Citation Index: SCI) یا  (Science Citation Index Expanded: SCID)که زمینه‌های فنی، مهندسی، پزشکی و کشاورزی را شامل می‌شود.
۲- نمایه استنادی علوم اجتماعی ( Social Science Citation Index: SSCI) که حدود ۱۱۸۰ مجله در زمینه علوم اجتماعی را پوشش می‌دهد.
۳- نمایه استنادی هنر و علوم انسانی ( Art & Humanities Citation Index: AHCI) که حدود ۱۱۳۰ عنوان مجله در حیطه هنر و علوم انسانی را شامل می‌شود.
۴- نمایه استنادی علوم نوپدید بهCitation Index: ESCI)  (Emerging Sources که این نمایه به تازگی به لیست نمایه‌های این وب‌سایت اضافه شده است و علوم و مجله‌های با موضوعات نوپدید را شامل می‌شود.

تا زمانی که مجله‌ای در لیست یکی از این چهار نمایه قرار نگیرد، ضریب تأثیر یا ایمپکت فاکتور یا IF به آن تعلق نمی‌گیرد. به عبارتی دیگر، یک مجله می‌تواند توسط موسسه تامسون رویترز (موسسه ISI) نمایه شده باشد و در این وب‌سایت موجود باشد اما تا زمانی که در چهار نمایه اصلی موجود نباشد، ضریب تأثیر به آن مجله تعلق نمی‌گیرد. اگر مجله‌ای ضریب تأثیر دریافت کند، در لیست مجلات پایگاه گزارش استنادی مجلات یا همان JCR نیز قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که حضور یک مجله در یکی از این چهار نمایه اصلی اولین مرحله برای دریافت ضریب تأثیر است و دریافت ضریب تأثیر توسط یک مجله بعد از حضور در یکی از این نمایه‌ها حداقل دو سال وقت لازم دارد. البته ممکن است یک مجله بیشتر از دو سال نیز در انتظار دریافت ضریب تأثیر باشد و یا ممکن است به دلیل عدم رعایت یک‌سری از قوانین علمی مصوب این موسسه، از لیست‌های اولیه نیز اخراج شود.

بررسی وجود یک مجله در Master Journal List

برای بررسی نمایه شدن یک مجله در یکی از نمایه‌های وب‌آف‌ساینس سایت تامسون رویترز یا همان موسسه ISI قبلی باید ابتدا وارد سایت زیر شوید:

از طریق باکس جستجو و تایپ عنوان کامل مجله یا کلماتی از عنوان و یا ISSN مجله می‌توانید مجله موردنظر را جستجو کنید. فقط بایستی کلمات تایپ شده در باکس جستجو با گزینه زیر آن یعنی نوع جستجو یا Search Type همخوانی داشته باشد. برای مثال اگر گزینه Full Journal Title  را انتخاب نمودید باید حتماً عنوان کامل مجله را درج نمایید و در غیر این صورت نتیجه‌ای بازیابی نخواهد شد (تصویر ۲).

تصویر ۲: جستجو برای نمایه شدن یک مجله در نمایه‎های Web Of Science

اگر مجله موردنظر تحت پوشش یکی از نمایه‌های Web of Science باشد، نتیجه‌ی جستجوی انجام‌شده اطلاعات مربوط به آن مجله شامل عنوان کامل مجله، دوره چاپ، ISSN، صاحب‌امتیاز و آدرس آن شامل دانشگاه، شهر و کشور و نیز تحت پوشش بودن این مجله در یک یا چند نمایه از نمایه‌های Web Of Science را مشخص می‌نماید (تصویر ۳).

تصویر ۳: نتیجه جستجوی ظاهرشده برای یک مجله

در ادامه می‌توانید بر روی لینک بنفش رنگ نمایه پوشش دهنده مجله در زیر مشخصات و آدرس مجله کلیک کنید. با این کار صفحه جدیدی باز می‌شود که در این صفحه جدید با کلیک بر روی هر یک از مستطیل‌های بنفش رنگ می‌توانید در آن نمایه خاص، مجله مشخصی را جستجو کنید، لیست مجله‌های آن نمایه را ببینید و یا گروه‌های موضوعی و مجلات آن گروه را در آن نمایه بررسی کنید (تصویر ۴).

تصویر ۴: جستجو در یکی از نمایه‌های خاص Web Of Science

در قسمت وسط صفحه اصلی، در زیر محدوده جستجو نیز با انتخاب گزینه Journal List و کلیک کردن بر روی لینک مربوط به هر نمایه، صفحه‌ای مشابه تصویر ۴ باز می‌شود، که برای بررسی لیست مجلاتی که زیرمجموعه آن نمایه هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد (تصویر ۵).

تصویر ۵: بررسی مجلات در هر یک از نمایه‌های اصلی Web Of Science

در سمت راست صفحه اصلی این وب‌سایت نیز می‌توانید با انتخاب یک از فایل‌های پی‌دی‌اف، لیست مجله‌هایی که در آن مجموعه نمایه شده‌اند، به همراه اطلاعات مختصری درباره آن‌ها را به صورت یک فایل پی‌دی‌اف دانلود نمایید (تصویر ۶).

تصویر ۶: دانلود لیست مجلات هر نمایه اصلی Web Of Science به صورت فایل پی‌دی‌اف